Opis badania

TALIS (ang. Teaching and Learning International Survey) jest największym międzynarodowym projektem badawczym dotyczącym środowisk nauczania oraz warunków pracy nauczycieli i kadry kierowniczej szkoły. Badanie przeprowadzane jest cyklicznie od 2008 roku. Polska uczestniczyła w edycji TALIS 2008 i 2013. Do ostatniego cyklu badania w 2018 roku przystąpiło ćwierć miliona nauczycieli z 15 tys. placówek z 48 państw. W czwartej edycji – TALIS 2024 – biorą udział 54 kraje z 6 kontynentów.

Cele badania TALIS

Polityka edukacyjna oparta na faktach i merytoryczna debata publiczna na temat doskonalenia jakości edukacji, optymalizacji warunków do nauki i nauczania potrzebuje rzetelnych danych. Celem badania TALIS jest uzyskanie miarodajnych, reprezentatywnych, porównywalnych danych stanowiących podstawę do:

opisu i analizy warunków nauczania i uczenia się;
tworzenia wskaźników pokazujących podobieństwa i różnice między systemami edukacji;
śledzenia trendów i zmian;
formułowania rekomendacji dot. jakości edukacji i zawodu nauczyciela;
upowszechniania dobrych praktyk w zakresie warunków pracy nauczycieli i organizacji nauczania.

Organizatorzy badania TALIS

Badanie prowadzi Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) we współpracy z uczestniczącymi w nim krajami, międzynarodowym konsorcjum badawczym i licznymi partnerami, m.in. z Międzynarodówką Edukacyjną (Education International) zrzeszającą na poziomie międzynarodowym związki zawodowe nauczycieli, oraz z Komisją Europejską.

Uczestnicy badania TALIS

Badanie jest prowadzone na reprezentatywnej próbie szkół. Badana populacja to nauczyciele i dyrektorzy szkół prowadzących nauczanie na poziomie 2 Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Edukacji – ISCED. W Polsce poziom ISCED 2 to klasy 5-8 szkoły podstawowej, zatem badanie prowadzone jest wśród nauczycieli klas 5-8 w szkołach podstawowych i dyrektorów tych szkół. Aby zapewnić porównywalność danych z różnych systemów edukacji, badanie TALIS nie obejmuje niektórych typów szkół, np. szkół dla dorosłych, szkół specjalnych. Do badania TALIS 2024 w Polsce wylosowano 280 szkół podstawowych.

Narzędzia badawcze TALIS

TALIS jest badaniem kwestionariuszowym. Dane są zbierane on-line. Opracowano oddzielne zestawy standaryzowanych pytań zamkniętych do poszczególnych modułów badania i grup respondentów – kwestionariusze. W Polsce są realizowane dwa moduły badania: moduł podstawowy, do którego przystępują dyrektorzy i nauczyciele, oraz badanie wiedzy pedagogicznej skierowane do nauczycieli. Każdy respondent (nauczyciel/dyrektor) uzupełnia tylko jeden kwestionariusz.

W module podstawowym gromadzone są informacje i opinie o organizacji oraz warunkach pracy nauczycieli i dyrektorów. Poruszane zagadnienia to m.in.: rozwój zawodowy, obowiązki i czas poświęcony na ich wykonanie oraz praktyka nauczania, zarządzanie szkołą i przywództwo edukacyjne oraz autonomia nauczycieli i dyrektorów, satysfakcja zawodowa. Badanie wiedzy pedagogicznej koncentruje się na warsztacie pracy i eksperckiej wiedzy nauczyciela, niezależnej od nauczanego przedmiotu. Poruszane zagadnienia to m.in.: procesy nauczania, uczenia się i oceniania, relacja pomiędzy wiedzą pedagogiczną a doświadczeniami i praktyką nauczania, tworzenie warunków do efektywnej nauki i nauczania.

Przebieg badania TALIS

Badanie TALIS 2024 jest prowadzone w krajach półkuli północnej w terminie luty–kwiecień 2024, a w krajach półkuli południowej w terminie czerwiec–sierpień 2024. W tym okresie dyrektorzy wylosowanych szkół oraz wylosowani nauczyciele wypełniają kwestionariusze. W Polsce realizacja badania przypada na marzec 2024. Dostęp do kwestionariuszy jest możliwy tylko przy wykorzystaniu unikatowego, indywidualnego dla każdego respondenta loginu i hasła. Kwestionariusz można uzupełnić na dowolnym komputerze z dostępem do internetu. Szacowany czas jego wypełnienia to 45–60 min.

Poufność i ochrona danych w badaniu TALIS

Lista szkół i nauczycieli uczestniczących w badaniu jest poufna, w tym nie jest udostępniana lokalnym i centralnym władzom oświatowym. Rygorystyczne procedury TALIS zakładają poufność zbieranych informacji oraz ich anonimizację. Dostęp do kwestionariuszy on-line jest chroniony indywidualnymi hasłami oraz numerami identyfikacyjnymi przekazywanymi bezpośrednio każdemu nauczycielowi i dyrektorowi w zabezpieczonych kopertach. Personel danej szkoły nie ma dostępu do odpowiedzi udzielonych przez swoich pracowników. Ani nauczyciele, ani dyrektorzy szkół nie mogą być zidentyfikowani na podstawie wyników badania dostępnych w domenie publicznej. Wyniki nie mogą być wykorzystane do oceny pracy szkoły lub jej poszczególnych pracowników.

Publikacja wyników badania TALIS

Międzynarodowe i krajowe raporty z badania TALIS 2024 zostaną opublikowane w 2025 r. i 2026 r. Wyniki badania są dostępne wyłącznie jako zbiorcze zestawienia statystyczne bez możliwości identyfikacji osób, szkół, gmin. Wyniki służą do prezentacji sytuacji w danym kraju, więc dane są agregowane na poziomie krajowym oraz międzynarodowym.